Interview | 'Digitale samenwerking biedt voor de hele maritieme sector voordelen'
Bron: 2ba/OMDS
De maritieme sector staat aan de vooravond van een digitale revolutie, en aan het roer van deze transformatie staat Mariël van der Linden, programmamanager Digitaal Samenwerken – JMDP voor het Maritiem Masterplan. Met haar uitgebreide achtergrond in ICT en telecom binnen internationale organisaties, gecombineerd met een indrukwekkend palmares in organisatie-overstijgende samenwerking, is Mariël de ideale kwartiermaker voor digitale samenwerking binnen de maritieme sector.
Van IT naar organisatiekunde
Mariël begon haar loopbaan in de IT-sector, maar vond haar ware roeping in organisatiekunde en verandermanagement. “Na mijn IT-carrière heb ik mijn eerste stappen gezet op een nieuw pad, dat van organisatiekunde en verandermanagement. Daarin heb ik organisatie-overstijgende samenwerkingen centraal gesteld. Deze combinatie van competenties kan ik nu optimaal inzetten voor het digitale samenwerken en het Joint Maritime Digital Platform (JMDP) binnen het Maritiem Masterplan,” vertelt ze enthousiast.
Digitalisering als motor voor verandering
Het JMDP en het Maritiem Masterplan richten zich onder meer op het bevorderen van digitale samenwerking binnen de sector. “We hebben te maken met digitaal samenwerken in de zin van partijen die digitaal onderling informatie uitwisselen binnen een samenwerkingsketen,” legt Mariël uit. “Met vernieuwingen proberen we een effectieve bijdrage te leveren aan de uitvoering van het Maritiem Masterplan in zijn geheel. Dit vraagt ook wat van organisaties zelf. Daarom heeft dit plan een belangrijk veranderkundig aspect.”
Innovaties in een complexe omgeving
Het implementeren van digitale samenwerking in de maritieme sector is geen gemakkelijke taak. “De complexiteit zit in de nieuwe vormen van samenwerking en de impact daarvan op elke organisatie,” zegt Mariël. “Voor deze sector draait het voor een groot deel om standaardisatie. Hoe komen we tot standaarden waarmee we nog beter, slimmer, makkelijker kunnen samenwerken? Hoe maken we het eenvoudiger om samen te werken en komen we tot snellere, betere en cyclische innovatie? Hoe kunnen we kennis en data hergebruiken om innovatie te versnellen en processen te verbeteren?”
Mariël heeft in haar carrière diverse organisatie overstijgende samenwerkingen begeleid, zoals het initiëren van de Port Call Optimisation Taskforce. “Deze samenwerking begon in de Rotterdamse haven om het Port Call-proces te optimaliseren. Inmiddels is het uitgegroeid tot een internationaal samenwerkingsverband,” legt ze uit. “We begonnen met het idee dat nieuwe technologieën in het havenproces tot verbeteringen zou kunnen leiden. Maar gaandeweg realiseerden we ons, dat door anders te kijken naar de informatiebehoefte in de keten, we tot veel betere procesoptimalisatie konden komen. Dit heeft geleid tot standaardisaties die nu ook in andere havens worden toegepast.”
De aantrekkingskracht van de maritieme sector
Hoewel Mariël zelf niet graag vaart – “Ik word hartstikke zeeziek!” – is ze gefascineerd door de maritieme industrie. “Het is een dynamische sector met een ‘what you see, is what you get’-mentaliteit. Daar voel ik me thuis.”
De hands-on mentaliteit van de maritieme sector kan soms een uitdaging zijn bij het creëren van een lange termijn visie en actieplan. “Nieuwe digitale samenwerking heeft effect, niet alleen op de eigen organisatie maar op hele ketens binnen de samenwerking. Zeker als je er minder bekend mee bent, kan het spannend zijn om aan bepaalde dingen te peuteren zonder precies te weten wat het effect zal zijn. Maar over tien jaar, met de volgende generatie werkenden, zullen we niet beter weten,” zegt Mariël.
We zien organisaties die digitale samenwerking liever gisteren dan vandaag willen
Momentum voor het Maritiem Masterplan
Mariël merkt dat er veel steun is voor het Maritiem Masterplan. “Ik zie dat er veel partijen zijn die het plan onderschrijven. Digitalisering en digitale samenwerking bieden voor de hele sector voordelen. Tegelijkertijd zijn er partijen die vragen hebben, zoals over data delen en intellectueel eigendom. Maar we zien ook organisaties die digitale samenwerking liever gisteren dan vandaag willen,” vertelt ze.
Interessant is ook de groeiende betrokkenheid van toeleveranciers van digitale services in de maritieme sector. “Deze leveranciers gaan zich ook verder organiseren en zoeken manieren om de digitale samenwerking verder vorm te geven. We hebben een steen in de vijver gegooid en het rimpeleffect is zichtbaar,” aldus Mariël.
Mariël ziet al mooie samenwerkingsprojecten ontstaan. “Zo zijn er bijvoorbeeld een aantal bedrijven die nu met elkaar praten over een proof of concept rond digitaal samenwerken. Zij buigen zich samen over de vragen: Als we onze diensten als digitale keten aan elkaar kunnen knopen, hoe ziet dat er dan uit? Deze partijen hebben dit nog niet eerder geprobeerd, maar ze denken dat ze het kunnen.”
Standaardisatie en innovatie met hulp van 2BA en OMDS
De ontwikkelingen binnen 2BA, zoals een uniforme objectenbibliotheek en digital twins, bieden veel mogelijkheden. “Ik vind het OMDS (One Maritime Data Standard)-initiatief een mooi voorbeeld van succesvol standaardiseren en ik hoop dat het de sector een boost geeft om de volgende stappen te zetten met standaardisatie en digitalisering. Dit gaat de sector helpen richting de toekomst. Innoveren is een cyclisch proces dat nooit stopt, en digitaal samenwerken tussen ketenpartners en kennis delen versterkt en versnelt dit proces enorm,” zegt Mariël.
Mariël ziet kansen voor OMDS. “Denk aan dat we bij de verdere standaardisatie in de maritieme sector ook standaarden vanuit de de installatiebranche gaan meenemen. Binnen Digitaal Samenwerken – JMDP hebben we subsidiegeld beschikbaar om de volgende stap in digitaal samenwerken en sector brede standaardisatie te zetten, en OMDS kan daar ook een rol in spelen.”
Toekomstvisie
Mariël heeft een optimistische toekomstvisie. “De digitale en fysieke wereld zullen steeds meer bij elkaar komen en gaan mengen, waardoor we het ontwerp, bouw en operatie van schepen sneller, goedkoper en veiliger kunnen doen. Ik denk dan aan verdere stappen in digitalisering en automatisering in de scheepsbouw, nieuwe manieren van driedimensionaal ontwerpen met informatie van verschillende partijen. Wat vervolgens leidt tot bijvoorbeeld augmented reality toepassingen voor bemanning en monteurs op een schip en nieuwe toepassingen met misschien AI.” De transitie naar duurzame schepen is een belangrijk doel van het Maritiem Masterplan. “De noodzaak om tot snellere cyclische innovatie te komen is groter, juist vanwege deze nieuwe aandrijflijnen. Dat innoveren kun je sneller en kwalitatief beter doen door digitale samenwerking,” legt Mariël uit.
De grootste uitdaging volgens Mariël is niet het op dezelfde lijn krijgen van iedereen, maar het aan elkaar rijgen van verschillende onderdelen in digitaal samenwerken. “De groeipaden zijn hierbij belangrijk, de stappen mogen niet te groot zijn. Ik wil dat iedereen ermee aan de gang kan gaan, ongeacht het huidige digitaliseringsniveau.” Mariël hoopt over een jaar de eerste proof of concepts te kunnen laten zien. “We willen eerst duidelijkheid hebben over de use cases van de demonstratieconsortia waarmee we aan de slag gaan. Dat zal de basis vormen voor verdere ontwikkeling in de jaren daarna.”
Tot slot benadrukt Mariël dat digitaal samenwerken voor niemand echt nieuw is. “Het is geen grote stap. Alle partijen doen het al, maar we kunnen het nog veel beter doen met elkaar. Hiervoor gaan we sector breed een stevige basis neerleggen die ook na het maritiem masterplan bij de sector achterblijft. En daar wil ik graag bij helpen,” besluit ze.
Met haar visie en gedrevenheid zet Mariël van der Linden de koers uit voor een toekomst waarin de maritieme sector optimaal gebruik maakt van digitale samenwerking, met als einddoel een efficiëntere, duurzamere en dynamischere maritieme industrie.