Het Maritiem Masterplan voor een duurzame Nederlandse maritieme sector

Waarom nu het Maritiem Masterplan

• Net als de sectoren luchtvaart en automotive, kende de maritieme sector een subsidieregeling waarin de R&D werd gestimuleerd om de sector te verduurzamen.
• Nu is de volgende fase aangebroken, waarbij we de R&D resultaten in de praktijk moeten toetsen.
• Dit doen we met het Maritiem Masterplan. Hierbinnen ontwikkelen, bouwen en gebruiken we de R&D-technieken op demonstratieschepen
• Op deze manier kunnen we de kloof overbruggen tussen R&D en brede marktopschaling, waardoor we ons gunstig kunnen positioneren voor de toekomst.

Wat zijn de klimaatdoelstellingen voor de maritieme sector?

• Momenteel is de internationale scheepvaart verantwoordelijk voor 3% van de CO₂ uitstoot wereldwijd.
• De International Maritime Organisation (IMO) heeft zich tot doel gesteld de uitstoot van de broeikasgassen door scheepvaart ten minste met 50% te verminderen in 2050.
• Om aan deze doelstelling te voldoen, ontwerpen landen momenteel strategieën en maatregelen om schepen te verduurzamen en energiezuiniger te maken.
• Nederland heeft in 2019 de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens ondertekend waarin wordt ingezet op een klimaatneutrale scheepvaart in 2050.
• Het Maritiem Masterplan volgt deze Green Deal op als een concrete roadmap om de nationale en internationale doelen te bereiken.

Wat beoogt het Maritiem Masterplan?

• Centraal in het Maritiem Masterplan staan de ontwikkeling, bouw en ingebruikname van 40 demonstratieschepen die energiezuinig en efficiënt varen. Defensie en Rijkswaterstaat zijn launching customers
• De ontwikkeling, bouw en exploitatie van deze schepen gebeurt in een nieuwe samenwerkingsvorm en een cyclisch innovatieproces, met een digitaal platform dat de verschillende partijen in de keten verbindt.
• Tegelijk wordt geïnvesteerd in menselijk kapitaal door op te leiden en bij te scholen in de nieuwe technieken: Human Capital Programma.

Wie zijn betrokken?

• De hele keten van de maritieme sector is bij de uitvoering van het Maritiem Masterplan betrokken.
• Ingenieursbureaus, componentleveranciers, systeemintegratoren, werven, reders en alle maritieme regio’s hebben een rol.
• Ook zijn de Ministeries van Infrastructuur en Waterstaat, Economische Zaken en Klimaat en Defensie actief betrokken bij het Maritiem Masterplan.

Over welke energiezuinige systemen en energie-efficiënte oplossingen praten we?

• Het plan focust zich op vier programmalijnen: waterstof, methanol, LNG met carbon capture en energie-efficiëntie.
• Deze laatste lijn is toegevoegd om ervoor te zorgen dat schepen minder energie verbruiken, ongeacht of deze op fossiele brandstoffen varen of op alternatieve energiedragers. In het eerste geval zal dit de schadelijke uitstoot verminderen. In het tweede geval zal dit de bunkerbehoefte verminderen.

Wat is de rol van het digitale platform?

• Bij het ontwerpen, bouwen en opereren van schepen werken vele ketenpartners samen. Data-, informatie- en kennisuitwisseling is noodzakelijk. Dat gebeurt via het digitale platform.
• Het platform blijft data, informatie en kennis uitwisselen en daarmee de linking pin in de cyclische en modulaire manier van werken in de keten tijdens de gehele levenscyclus van het schip.
• Omdat data, informatie en kennis beschikbaar zijn, is de innovatiedrempel voor daaropvolgende projecten vele malen kleiner.
• Hierdoor dienen de schepen als innovatie-infrastructuur waarop de volgende generatie aan innovaties kan worden geretrofit om de werking te testen en bewijzen.

Wat beoogt het Human Capital Programma?

• Het Human Capital programma initieert de samenwerking tussen de maritieme kennisinstellingen, de maritieme scholen en het bedrijfsleven.
• Het vergroot daarmee de kennisontwikkeling van de maritieme beroepsbevolking op de thema’s klimaatneutrale scheepvaart, digitaal ontwerp en slimme operaties.

Waarom  moet het Maritiem Masterplan nu worden uitgevoerd?

• Omdat schepen een lange levensduur hebben, is het essentieel om ruim voor 2030 de eerste klimaatneutrale schepen in de vaart te brengen om klimaatneutrale scheepvaart te krijgen in 2050.
• De kennisopbouw met deze eerste schepen moet ervoor zorgen dat vanaf 2030 een significant en vanaf 2040 het overgrote deel van de nieuwbouw klimaatneutrale energiesystemen krijgt.
• Een andere reden om het Maritiem Masterplan nu uit te rollen, is om een sterke Europese maritieme sector te waarborgen.
• Mondiaal concurreert Europa in scheepsbouw vooral met Azië, waar onder andere de overheden van China en Zuid-Korea de eigen maritieme sector sterk ondersteunen.
• Door prijsniveaus kunstmatig laag te houden streven deze landen naar uitbreiding van hun dominante positie op de wereldmarkt.
• Om onze afhankelijkheid te verminderen op het gebied van (klimaatneutrale) energievoorziening, maritieme infrastructuur (haven- en vaarwegen, kustbescherming), transport en maritieme veiligheid heeft Europa een strategische noodzaak om zelf klimaatneutrale schepen te kunnen ontwikkelen, bouwen en gebruiken.

Op wat voor soort schepen richt het Maritiem Masterplan zich?

• De maritieme sector heeft een strategisch belang voor Nederland. Schepen vervullen namelijk een essentiële rol in een viertal strategische eindmarkten, die vitaal zijn voor de economische, ecologische, fysieke en territoriale veiligheid van ons land.
• Deze eindmarkten zijn:
  • Short sea shipping en binnenvaart
  • Energiewinning (offshore wind)
  • Kustbescherming (natte waterbouw)
  • Defensie
• Door de noodzakelijke versnelling van de energietransitie met een oorlog aan onze voordeur, is het uitermate wenselijk dat we de schepen in deze markten zelf kunnen ontwikkelen, bouwen en gebruiken.
• In deze markten is Nederland momenteel nog toonaangevend en als we dat willen blijven dan moeten we in deze markten koploper worden in de energietransitie.

Hoe groot is de commitment van de private partijen aan het Maritiem Masterplan? Zij moeten de schepen uiteindelijk gaan gebruiken?

• Het Maritiem Masterplan is geschreven met directe betrokkenheid van het maritieme bedrijfsleven. Zij financieren ook mee aan het plan.
• Hiervoor zijn 5 voorbeelden opgenomen in het plan:
  • Klimaatneutrale kustvaart op waterstof in de staaltransportketen
  • Klimaatneutrale binnenvaart in de waterstofketen uit offshore wind
  • Windturbine-installatieschip op methanol
  • (Bio/E-) LNG-tanker met LNG Carbon Capture
  • Fast Crew Transport Vessel voor offshore wind
• Daarnaast bestaan er nog 24 projectomschrijvingen met projectpartners. 57 maritieme bedrijven uit de hele keten, waarvan een groot gedeelte innovatief MKB, hebben daarvoor concrete intentieverklaringen ondertekend waarin ook hun financiële commitment wordt gegeven. Zij staan klaar om bij goedkeuring van het Maritiem Masterplan direct mee te doen.

Waarom is subsidie vanuit het Nationaal Groeifonds noodzakelijk?

• De subsidie van de klimaatneutrale innovatie is randvoorwaardelijk voor het klimaatneutraal maken van het schip. Uit de markt blijkt dat de meerkosten van klimaatneutrale schepen, met name voor de strategische eindmarkten waarin Nederland sterk is, nog te hoog zijn voor partijen om zelf nu al de stap naar verduurzaming te maken. Op korte termijn leidt dit namelijk niet tot extra inkomsten en zijn er dus onvoldoende beweegredenen om dit volledig privaat te investeren.
• Een impuls uit het Groeifonds zorgt ervoor dat de partijen wel nu al de stap naar verduurzaming kunnen maken, resulterend in een versterkte Nederlandse economie door het creëren van een koppositie omtrent klimaatneutrale schepen.
• Daarbij doen private partijen een significante co-investering om de demonstratieschepen klimaatneutraal te realiseren en zorgt het Maritiem Masterplan er voor dat deze additionele private financiering wordt gerealiseerd.

Wat maakt het Maritiem Masterplan uniek? Er zijn meerdere initiatieven om de maritieme sector te verduurzamen, zowel op nationaal als op internationaal niveau.

• Het Maritiem Masterplan is uniek vanwege:

1.  de verduurzaming van een brede categorie schepen in vier eindmarkten
2.  het langdurige karakter van de kennisopbouw in projecten die gericht zijn op evaluatie en optimalisatie tijdens de operatie en
3.  de brede en digitale samenwerking tussen een groot aantal partijen die niet eindigt na vier jaar onderzoek.

• De koploperprojecten bestaan grotendeels uit partners die technologie van eerdere fieldlabs willen implementeren aan boord van operationele schepen in combinatie met nieuwe partijen.
• De projecten moeten dus zorgen dat de technologie veilig en betrouwbaar toegepast kan worden op operationele schepen, in voorbereiding op grootschalige implementatie.
• Dat kan zodra de nu in ontwikkeling zijnde regelgeving en emissierechten voor de scheepvaart zorgen voor rendabele toepassing van deze technologie op grote schaal en zonder subsidie vanaf 2030.
• Daarmee zijn de projecten dus een aanvulling op de kortlopende projecten die geen operationele ervaring opleveren en digitaal vastleggen.

Heeft u een andere vraag over het Maritiem Masterplan? Neem dan contact met ons op via info@maritiemland.nl of bel ons op; 010-7470076.